มะขามป้อม
ชื่อ | มะขามป้อม |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Phyllanthus emblica |
Author name | L. |
ชื่อวงศ์ | PHYLLANTHACEAE |
ชื่ออื่นๆ | กันโตด (เขมร จันทบุรี), กำทวด (ราชบุรี), มั่งลู่ (กะเหรี่ยง แม่ฮ่องสอน) |
ชื่อสามัญ | Indian gooseberry, Malacca tree |
แหล่งอ้างอิง | Indian gooseberry, Malacca tree |
การใช้ประโยชน์ | - ผล นิยมนำมารับประทานเพื่อให้สดชื่น ชุ่มคอ แก้กระหาย ช่วยบำรุงและรักษาสายตา บำรุงประสาทและสมอง โดยช่วยบำรุงอวัยวะแทบจะทุกส่วนของร่างกาย - ใบ นำมาต้มน้ำอาบ ลดอาการไข้ - รากแห้ง นำมาต้มดื่มแก้อาการท้องเสีย ร้อนใน ความดันโลหิต - เมล็ด นำมาตำเป็นผงชงกับน้ำร้อนดื่ม ช่วยรักษาโรคหอบ หืด หลอดลมอักเสบ อาการคลื่นไส้อาเจียนได้ ยางจากผล ใช้หยอดตาแก้ตาอักเสบ กินเพื่อช่วยในการย่อยอาหารและขับปัสสาวะ - เปลือกต้น สามารถนำมาต้มดื่มแก้โรคบิด - รากสด ช่วยในการแก้พิษจากการถูกตะขาบกัด - เปลือกลำต้น รักษาบาดแผล แก้ฟกช้ำได้ ด้วยการนำเปลือกแห้งมาบดเป็นผงแล้วนำมาโรยบริเวณบาดแผล - เมล็ด เมื่อนำมาเผาไฟจนเป็นเถ้าแล้วนำมาผสมกับน้ำพืช นำมาทาแก้ตุ่มคันได้ - ดอก ใช้เข้าเครื่องยา มีกลิ่นหอม ใช้เป็นยาเย็นและยาระบาย - ผล นำมาแปรรูปได้หลากหลายมาก เช่น อาหารเสริม เครื่องสำอาง ยาแก้ไอ ยาสระผม น้ำมะขามป้อม มะขามป้อมแช่อิ่ม |
สรรพคุณทางยา | ผล : มีรสเปรี้ยวหวานฝาดขม ช่วยขับเสมหะในคอ แก้โรคเลือดออกตามไรฟัน เป็นยาระบาย แก้ริดสีดวงทวาร แก้ท้องเสีย ใบ : ต้มน้ำอาบแก้ไข้ ดอก : เข้ายาเย็น เป็นยาระบายท้อง ยางจากผล : ใช้หยอดตาแก้ตาอักเสบ เป็นยาขับปัสสาวะ เปลือกต้น : ใช้เป็นยาสมานแผล ราก : ต้มน้ำดื่มแก้ไข้ ทำให้เส้นยืด ใช้ฟอกโลหิต ทำให้อาเจียน |
ต้น : ไม้ต้น
คำอธิบาย : ไม้ยืนต้นขนาดกลาง สูง 8-20 เมตร ผลัดใบ
ลำต้น : เปลือกเรียบ
คำอธิบาย : ลำต้นคดงอ เปลือกนอกสีน้ำตาลอมเทา ผิวเรียบหรือค่อนข้างเรียบ หลุดลอกเป็นแผ่นกว้างๆ เปลือกชั้นในสีน้ำตาลแดง ปลายกิ่งมักลู่
ใบ : ใบเดี่ยว
คำอธิบาย : ใบเดี่ยว เรียงสลับระนาบเดียว ลักษณะคล้ายใบแบบขนนก มักเรียงตัวหนาแน่นตามกิ่งก้าน ส่วนตามลำต้น และกิ่งก้านใหญ่ๆ มักไม่มี ใบอ่อนมีขนละเอียดมักจะมีแต้มสีแดง ใบแก่ไม่มีขน ใบมีขนาดเล็ก รูปแถบแกมรูปขอบขนาน ปลายมน โคนรูปหัวใจเบี้ยว ขอบเรียบ แผ่นใบบางคล้ายกระดาษ
ดอก : ดอกเดี่ยว
คำอธิบาย : ดอกขนาดเล็กแยกเพศ อยู่บนกิ่งหรือต้นเดียวกัน ออกตามง่ามใบ 3-5 ดอกแน่น ตามปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง 6 กลีบ ดอกสีขาวหรือขาวนวล
ผล : ผลสด
คำอธิบาย : ผลทรงกลมมีเนื้อหนา 1.2-2 ซม. ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อน ผลแก่มีเขียวอ่อนค่อนข้างใส มีเส้นริ้ว ๆ ตามยาว สังเกตได้ 6 เส้น
ราก :
คำอธิบาย :