ชัยพฤกษ์
ชื่อ | ชัยพฤกษ์ |
ชื่อวิทยาศาสตร์ | Cassia javanica |
Author name | L. |
ชื่อวงศ์ | FABACEAE |
ชื่ออื่นๆ | ขี้เหล็กชวา ขี้เหล็กยะวา (ภาคกลาง), ลักเคยลักเกลือ (ตรัง) |
ชื่อสามัญ | Pink and white shower |
แหล่งอ้างอิง | Pink and white shower |
การใช้ประโยชน์ | |
สรรพคุณทางยา | ฝัก : ใช้เป็นยาระบายพิษไข้ ใช้ถ่ายเสมหะ เป็นยาแก้ตานขโมย แก้ปวดข้อ เปลือกฝักและเมล็ด : ทำให้อาเจียนและเป็นยาลดไข้ เนื้อในฝัก : เป็นยาขับพยาธิ |
ต้น : ไม้ต้น
คำอธิบาย : ไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูง 15-25 เมตร ขนาดทรงพุ่ม 6-8 เมตร ผลัดใบ ทรงพุ่มรูปร่ม แผ่กว้าง
ลำต้น : เปลือกเรียบ
คำอธิบาย : เปลือกต้นสีน้ำตาล ค่อนข้างเรียบ ต้นเล็กจะมีหนาม ต้นใหญ่จะมีรอยแผลปมหนามตามแนวขวาง
ใบ : ใบประกอบ
คำอธิบาย : ใบประกอบแบบขนนกปลายคู่ เรียงสลับ แกนกลางใบประกอบยาว 15-30 เซนติเมตร ใบย่อย 7-12 คู่ เรียงตรงข้าม รูปขอบขนาน หรือรูปไข่แกมรูปรี กว้าง 1.5-2 เซนติเมตร ยาว 3.5-5 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบกลม ขอบใบเรียบ แผ่นใบบางแต่ค่อนข้างเหนียว สีเขียวสด เกลี้ยง ผิวใบด้านล่างสีอ่อนกว่า มีขนละเอียด ก้านใบยาว 1.5-4 เซนติเมตร ก้านใบย่อยสั้นมาก
ดอก : ดอกช่อ
คำอธิบาย : ดอกสีชมพู ออกเป็นช่อแบบช่อเชิงลด ก้านช่อดอกใหญ่และแข็ง ไม่แตกแขนง ช่อดอกตั้ง ยาว 5-16 เซนติเมตร ดอกย่อยรูปดอกหางนกยูงจำนวนมาก ดอกย่อยมีก้านดอกเรียว ยาว 3-5 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง 4 กลีบ รูปไข่ ปลายแหลม ยาว 7-10 มิลลิเมตร สีแดงเข้มถึงสีแดงอมน้ำตาล กลีบดอก 5 กลีบ รูปไข่กลับ กว้าง 7-8 มิลลิเมตร ยาว 25-35 มิลลิเมตร โคนคอดเป็นก้าน ยาวราว 3 มิลลิเมตร ดอกเมื่อเริ่มบานสีชมพูและเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม เมื่อใกล้โรยเปลี่ยนเป็นสีขาว เกสรเพศผู้ 9-10 อัน สีเหลือง 3 อัน มีลักษณะยาวโค้ง เส้นผ่าศูนย์กลางดอก 2.5-3.5 เซนติเมตร รังไข่เรียว มีขนคลุมบางๆ
ผล : ผลแห้ง
คำอธิบาย : ผลเป็นผลแห้ง ลักษณะฝักทรงกระบอก ผิวเรียบเกลี้ยง ไม่มีขน กว้าง 1.5-2 เซนติเมตร ยาว 30-60 เซนติเมตร ฝักอ่อนสีน้ำตาล เมื่อสุกสีดำ เมล็ดกลมแบน สีน้ำตาลเป็นมัน จำนวน 40-50 เมล็ดต่อฝัก
ราก :
คำอธิบาย :